رسوم و آیین‌های اختصاصی تهرانی‌ها | سیزی پلو و کوکوسبزی در شب علفه
تاریخ انتشار: ۱۳ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۳۱۶۲۳
همشهری آنلاین – حسن حسن‌زاده: میراث ناملموس تهران، نسل به نسل و سینه به سینه به اهالی امروز پایتخت رسیده و باید برای حفظ هویت این شهر به نسل‌های بعد منتقل شود. میراث‌هایی ارزشمند از مهارت خرمالو چینی روستای کن که طعم و مزه خاص آن شهره است، تا آیین‌هایی چون نخل‌گردانی در تکیه حصاربوعلی که محرم هر سال پیر و جوان را در این تکیه تاریخی گرد هم می‌آورد و نیز هنرهایی چون هنر کهن شیشه‌گری که در تهران قدمتی چند هزار ساله دارد و ده‌ها میراث ناملموس دیگر که همگی چون گنجینه‌ای ارزشمند برای حفظ هویت این شهر به شمار می‌روند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
مراسم چهارپایه خوانی بازار تهرانچهارپایهخوانی جزء لاینفک مراسم عزاداری سنتی در ایران و به ویژه تهران بود. در گذشته که خبری از بلندگو نبود، مداح صدایش را بشنوند روی یک بلندی می‌رفت و شور و حال حسینی به پا می‌کرد. قدمت این آیین سنتی را حدود یک می‌دانند. حاج «شاه حسین بهاری» یکی از چهره‌های ماندگار این هنر در بازار تهران بود.
شرح: این آیین، یکی از سنت‌های قدیمی محله کن است که بیش از یک قرن سابقه تاریخی دارد و به ثبت ملی هم رسیده است. در مراسم سنگ‌زنون عزاداران به نشانه اندوه با برهم زدن دو چوب یا سنگ و خواندن مرثیه در عزای سالار شهیدان، سوگواری می‌کنند.
آیین نخل‌گردانی در تکیه حصاربوعلیشرح: نخل‌گردانی یکی از رسوم دیرین تکیه حصاربوعلی شب تاسوعا است. در این مراسم، بزرگان و قدمای تکیه روی نخل نشسته و جوان‌ها نخل را روی شانه‌ها بلند می‌کنند و ۴ دور می‌چرخانند. پیش از مراسم، داخل نخل را پر از سیب می‌کنن و پس از پایان نخل‌گردانی، سیب‌ها میان مردم توزیع می‌شود.
شرح: تهرانی‌ها در شب قبل از تحویل سال هم مراسم ویژه‌ای داشتند. آنها در این شب که به شب علفه معروف بود، غذایی مانند سبزی پلو، کوکوسبزی و سیر تازه، ماهی می‌خوردند، تا بدن در طول سال سالم بماند. در این شب سفره هفت سین را پهن می‌کنند.
سنت قهوه خانه داری در قهوه خانه حاج علی درویشیکی از دیدنی‌های بازار تهران، قهوه خانه حاج علی درویش است که قدیمی ترین قهوه خانه تهران به شمار می‌رود. این قهوه خانه در سال ۱۲۹۷ توسط پدر حاج کاظم یعنی حاج علی مبهوتیان تاسیس شد و هم اکنون توسط حاج کاظم اداره می‌شود. سنت قهوه خانه داری در قهوه خانه حاج علی درویش در سال ۱۳۹۵ در فهرست ملی میراث ناملموس ثبت شد.
بنا بر رسوم و سنت های قدیمی مردم تهران و شهر ری، هر سال همزمان با فرا رسیدن روز شهادت حضرت مسلم بن عقیل (ع) که اولین شهید رویداد جانگداز کربلا است، مراسم مسلمیه شاه عبدالعظیم با شرکت هیئت های عزاداری و شیعیان مخلص خاندان نبوت و امامت در حرم مطهر حضرت عبدالعظیم برگزار می‌شود.
مراسم سقاداری محله امامزاده یحیی(ع)این مراسم از کهن ترین آئین‌های عزاداری حضرت سید الشهدا(ع) است که در روز تاسوعا و عاشورا برگزار می‌شود. در این مراسم سقاها لباس خاص سقاداری به تن می‌کنند و کشکول و جام به دست می‌گیرند و با سردادن ذکرهایی در دسته‌ای منظم و منسجم حد فاصل امامزاده یحیی (ع) تا مسجد امام در بازار بزرگ تهران را طی کرده و نماز ظهر عاشورا را در طی مسیر اقامه می‌کنند.
مراسم گاهنبارپیروان مذاهب دیگر نیز همواره در تهران جشن‌ها و مراسم آئینی خود را برگزار کرده‌اند. یکی از میراث‌های ناملموس پایتخت که در دیگر نقاط کشور هم اجرا می‌شد و در سال ۱۳۹۱ و با شماره ۷۹۲ به ثبت میراث ملی رسیده است، جشن گاهنبار است. پیروان آئین زرتشت معتقدند خداوند آفرینش جهان مادی را در ۶ گاهنبار به انجام رسانده و در ۶ مقطع مختلف سال این روز را جشن می‌گیرند. این جشن هنوز در آتشکده تهران برگزار می‌شود.
شیوه ساخت و آیین نذر کردن بی‌بی کگ به مکانی مقدسبیبی کُگ، عروسک یا به گویش زرتشتیان آروسکی دست‌دوز و آیینی است. جامه‌ی سنتی زرتشتیان بر تن دارد و اندازه آن نزدیک به ۳۰ سانتی متر است. این عروسک کارکردی آیینی دارد، گاه بر سر سفره‌ی نذری «بی‌بی سه‌شنبه» و گاه سفره‌ی «شاه پری» و «وهمَرو» گذاشته می‌شود. عروسک بی بی کگ در دی ماه ۱۳۹۶ خورشیدی، به شماره‌ی ۱۵۱۷ در فهرست میراث ناملموس ثبت ملی شده است.
حراجی در حسینیه فشم۱۰۰ سال است که اهالی فشم از توابع رودبارقصران، به آیین حراجی در حسینیه فشم پایبند بوده و درآمد آن را در امور خیریه پس از عاشورای حسینی هزینه می‌کنند. بیشتر مواقع، در هنگام اجرای این مراسم که یکی از میراث‌های ناملموس تهران است، با اعتقاد به متبرک بودن اجناس، آنها را به چندین برابر قیمت واقعی خود خریداری می‌کنند.
دیگر آیین‌های تهرانآیینها و آداب و رسوم دیگری نیز در فهرست آثار ناملموس تهران به ثبت ملی رسیده‌اند. آیین‌هایی چون مراسم تعزیه تهران، تعزیه ساوجبلاغ، آیین‌های ازدواج در تهران، مراسم حمل علم روز هفتم سربندان، مراسم کاروان اسراء شهرستان ورامین، مراسم علم‌بندی روستای کلین شهر ری، مراسم «جومه کردن» پیرعلم محله درویش شهرستان دماوند، مراسم عزاداری تکیه سادات اخوی آیین خطبه‌خوانی آستان حضرت عبدالعظیم(ع) و آیین دسته روی محرم شهرستان فیروزکوه.
کد خبر 769392 برچسب‌ها محله همشهری محلهمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: محله همشهری محله میراث ناملموس نخل گردانی قهوه خانه آیین ها حاج علی ثبت ملی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۳۱۶۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هشدار؛ متروسواران تهرانی حتما بخوانند!
رئیس پلیس آگاهی پایتخت از دستگیری مردی که به بهانه کمک کردن در خرید بلیت مترو اقدام به دریافت کارت بانکی شهروندان و تعویض آن با کارت دیگر کرده بود، خبر داد.
به گزارش ایسنا، سردار علی ولیپور گودرزی در این‌باره گفت: چندی پیش زن جوانی به پایگاه هفتم پلیس آگاهی تهران بزرگ مراجعه و با طرح شکایت خود گفت که قصد داشته تا در مترو بلیت بخرد که مرد میانسالی نزد او رفته و با چرب زبانی کارت این زن را را برای کمک کردن در پرداخت از او گرفت، اما ساعتی بعد با پیامک بانکی برداشت پول متوجه شده که این مرد کارت او را گرفته و کارت دیگری را در اختیار او گذاشته است.
وی افزود: کارآگاهان در نخستین‌گام برای تحقیقات میدانی راهی ایستگاه مورد نظر شدند و با بازبینی دوربین‌های مداربسته هویت متهم را شناسایی کردند که در ادامه نیز مشخص شد وی از افراد زیادی با همین شیوه سرقت کرده است. کارآگاهان در گام بعدی با روش‌های علمی و بررسی‌های تخصصی مخفیگاه متهم را شناسایی کرده و پس از انجام هماهنگی‌های لازم با مرجع قضایی و اخذ مجوز عملیات، این فرد را در یک عملیات پلیسی دستگیر و به مقر انتظامی منتقل کردند.
ولیپور گودرزی گفت: متهم پس از انتقال به پایگاه هفتم پلیس آگاهی هدف تحقیقات قرار گرفت و در جریان بازجویی‌های انجام شده به جرم سرقت از کارت بانکی مالباخته با شگرد تعویض کارت اعتراف کرد.
رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ با بیان اینکه متهم برای روشن شدن زوایای پنهان پرونده در اختیار کارآگاهان پایگاه هفتم پلیس آگاهی قرار گرفت، خاطرنشان کرد: چنانچه شهروندان با این شگرد هدف سرقت قرار گرفته‌اند می‌توانند به پایگاه هفتم پلیس آگاهی تهران بزرگ مراجعه کنند.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است